ΓΛΥΠΤΟ

Γυναικεία εικονιστική κεφαλή Γ82

  Μουσείο / Τόπος Φύλαξης: Κόρινθος, Αρχαιολογικό Μουσείο.
  Αρ. Ευρ.: S 1976-2
  Υλικό: Λευκό λεπτόκοκκο πεντελικό μάρμαρο.
  Διαστάσεις: Ύψος 0,245μ., πλ. 0,19μ., πάχος 0,17μ.
  Τόπος εύρεσης: Το 1976 σε τοίχο ύστερης περιόδου στα νοτιοδυτικά της Αγοράς της αρχαίας Κορίνθου.
  Αρχικός Τόπος Τοποθέτησης: Στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αγοράς (;).
  Χρονολόγηση: Επί Αυγούστου.
  Αγαλματικός Τύπος: -
  Τάση Απεικόνισης Κεφαλής: H κόμμωση ακολουθεί σύγχρονα αυτοκρατορικά εικονογραφικά πρότυπα («ModeFrisur»), ενώ το πρόσωπο είναι ιδεαλιστικό.
  Δημόσια Παρουσία (ιδιότητα): Άγνωστη.
  Ενεπίγραφο Βάθρο: Όχι.
  Συγγραφέας: Παναγιώτης Κωνσταντινίδης
  Ημ. Δημιουργίας: 2024-09-13
  Τελ. Ενημέρωση:

Περιγραφή - Σχόλια:

Σώζεται μόνο το πρόσθιο τμήμα της κεφαλής. Θραυσμένη είναι η άκρη της μύτης (διατηρούνται οι τρυπανιές των ρουθουνιών). Απολεπίσεις παρατηρούνται κατά τόπους στην επιφάνεια του μαρμάρου. Εικονίζεται γυναίκα με ωοειδές λείο πρόσωπο, πλατιές παρειές, αμυγδαλόσχημα μάτια με πλατιά βλέφαρα, πλατιά μύτη, στρογγυλό πιγούνι και μικρό στόμα με σαρκώδη χείλη. Τα φρύδια μακριά και λεπτά, απολήγουν σε οξείες ακμές. Από την κόμμωση σώζεται μόνο ένα μικρό τμήμα, περιμετρικά του προσώπου. Στην κορυφή του μετώπου υπάρχει η χαρακτηριστική της περιόδου της Ύστερης Δημοκρατίας και της πρώιμης ηγεμονίας του Αυγούστου αναδίπλωση (nodus), η οποία έπειτα συστρέφεται σε κοτσίδα που θα διέτρεχε το άνω μέρος του κρανίου και θα ενωνόταν σε κότσο που θα υπήρχε χαμηλά στον αυχένα. Η υπόλοιπη κόμη χτενίζεται σε λεπτούς επιμήκεις βοστρύχους παράλληλα προς το πρόσωπο (αποδίδονται με παράλληλες αβαθείς εγχαράξεις με το ποντίλι). Η όλη διάρθρωση της κόμμωσης βρίσκεται κοντά στην εικονογραφία της Οκταβίας, αδερφής του Αυγούστου (πρβλ. ενδεικτικά το πορτρέτο της Οκταβίας, αδερφής του Αυγούστου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, αρ. ευρ. 547, Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου, Ν. Καλτσάς επιμ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Κατάλογος γλυπτών IV.1. Γλυπτά των ρωμαϊκών χρόνων: αυτοκρατορικά πορτρέτα, Αθήνα, 139-141, αρ. κατ. IV.1.37, εικ. 151-154 [N. Καζακίδη], επί Αυγούστου). Στην ίδια περίοδο θα πρέπει να χρονολογηθεί και η κεφαλή της Κορίνθου.

Βιβλιογραφία:

R. Winkes, Livia, Octavia, Iulia. Porträts und Darstellungen, Providence RI 1995, 221, αρ. 265 (Ιουλία πρεσβύτερη;)· S.E. Wood, Imperial Women. A Study in Public Images, 40 B.C. - A.D. 68, Leiden 1999, 73–74 (Ιουλία πρεσβύτερη;)· J. Pollini, «A New Portrait of Octavia and the Iconography of Octavia Minor and Julia Maior», 109 (2002), 26–29, εικ. 23-25 (Ιουλία πρεσβύτερη)· C. De Grazia Vanderpool, «Roman Portraiture. The Many Faces of Corinth», στο C.K. Williams II, N. Bookidis (επιμ.), Corinth XX. Corinth, The Centenary, 1896-1996, Princeton 2003, 378–379, εικ. 22.12 (Ιουλία πρεσβύτερη;· επί Αυγούστου, ίσως από την Ιουλία Βασιλική)· C. De Grazia Vanderpool, στο P.D. Scotton, C. De Grazia Vanderpool, C. Roncaglia, Corinth XXII. The Julian Basilica. Architecture, Sculpture, Epigraphy, Αθήνα 2021, 348 με σημ. 52 (Οκταβία [;], επί Τιβερίου, ίσως από την Ιουλία Βασιλική· του ίδιου εργαστηρίου με τον εικονιστικό ανδριάντα του Αυγούστου από την Ιουλία Βασιλική)· Π. Κωνσταντινίδης, Γυναικείοι δυναστικοί εικονιστικοί ανδριάντες αυτοκρατορικής περιόδου από την Ελλάδα (τέλη 1ου αι. π.Χ. – 5ος αι. μ.Χ.), Αθήνα 2024, 42, σημ. 29, 249-250, αρ. 5, εικ. 66-71 (ιδιωτικό πορτρέτο)·            https://corinth.ascsa.net/id/corinth/object/s%201976%202?q=S%2076-2&t=&v=list&sort=&s=16