ΓΛΥΠΤΟ

Γυναικείος εικονιστικός ανδριάντας Γ63

  Μουσείο / Τόπος Φύλαξης: Μέγαρα, Αρχαιολογικό Μουσείο.
  Αρ. Ευρ.: 1
  Υλικό: Λευκό λεπτόκοκκο πεντελικό μάρμαρο.
  Διαστάσεις: Ύψ. 1,70 μ. (εκτιμώμενο αρχικό ύψ. 2μ.).
  Τόπος εύρεσης: Μέγαρα (άγνωστος ο ακριβής τόπος εύρεσης).
  Αρχικός Τόπος Τοποθέτησης: Άγνωστος.
  Χρονολόγηση: Τέλη 1ου αι. μ.Χ. – αρχές 2ου αι. μ.Χ.
  Αγαλματικός Τύπος: «Κόρη/Περσεφόνη» του τύπου «Εφέσου».
  Τάση Απεικόνισης Κεφαλής: -
  Δημόσια Παρουσία (ιδιότητα): Άγνωστη.
  Ενεπίγραφο Βάθρο: Όχι.
  Συγγραφέας: Παναγιώτης Κωνσταντινίδης
  Ημ. Δημιουργίας: 2024-09-11
  Τελ. Ενημέρωση:

Περιγραφή - Σχόλια:

Ο ανδριάντας σώζεται σε καλή κατάσταση διατήρησης. Λείπουν τα χέρια, το δεξί από λίγο κάτω από τον ώμο, το λυγισμένο στον αγκώνα αριστερό από την αρχή περίπου του πήχη (βαθιά κοιλότητα ένθεσης με μικρότερο εσωτερικό κυκλικό τόρμο για μεταλλικό σύνδεσμο σώζεται στην επιφάνεια του μαρμάρου), και η ένθετη κεφαλή. Θραυσμένη είναι επίσης η συμφυής πλίνθος περιμετρικά. Μικρότερες θραύσεις και απολεπίσεις παρατηρούνται κατά τόπους στην επιφάνεια του μαρμάρου, ιδίως κατά μήκος των ακμών των πτυχών των ενδυμάτων. Στο πίσω μέρος, χαμηλά, υπάρχει μικρός τετράπλευρος τόρμος για ένθεση μεταλλικού αγκίστρου για την ενίσχυση της πάκτωσης του ανδριάντα στη βάση. Η όρθια, μετωπική μορφή φορά μακρύ, ποδήρη χιτώνα, ιμάτιο που καλύπτει σχεδόν το σύνολο του στήθους και τον αριστερό ώμο, και κλειστά δερμάτινα υποδήματα (calcei muliebres). Αναπαράγεται πιστά ο αγαλματικός τύπος της λεγόμενης «Κόρης/Περσεφόνης» του τύπου «Εφέσου». Το δεξί τμήμα του στήθους αφήνεται ακάλυπτο, ενώ επιμήκης σιγμοειδής μάζα πτυχώσεων του ιματίου φέρεται διαγώνια στο στήθος από τη δεξιά μασχάλη έως στον αριστερό ώμο, όπου ξεδιπλώνεται εν μέρει. Στο αριστερό τμήμα του σώματος, στο ύψος της μέσης, δημιουργείται μια χαρακτηριστική για τον αγαλματικό τύπο κυκλική μάζα πτυχώσεων, που συγκρατείται από τον αγκώνα. Το βάρος του σώματος πέφτει στο αριστερό σκέλος, ενώ το δεξί, λυγισμένο, φέρεται πλάγια και ελαφρώς προς τα πίσω. Στιλιστικά η απόδοση της πτυχολογίας των ενδυμάτων βρίσκεται κοντά σε έργα του τέλους του 1ου αι. μ.Χ. και των αρχών του 2ου αι. μ.Χ., όπως στον εικονιστικό ανδριάντα της Αντωνίας Κλεοδίκης από το Ηραίο της Ολυμπίας (Γ105) της περιόδου του Τραϊανού, καθώς και σε εκείνον από την Πάτρα (Γ69) που πρέπει να χρονολογηθεί στην ίδια περίοδο (γύρω στο 100 μ.Χ.). Στη μετάβαση από τον 1ο στον 2ο αι. μ.Χ. πρέπει να τοποθετηθεί και ο παρών ανδριάντας.

Βιβλιογραφία:

Ο. Palagia, «An Imperial Portrait from Megara», στο Ε. Βουτυράς, Ε. Παπαγιάννη, Ν. Καζακίδη (επιμ.), Bonae Gratiae. Μελέτες ρωμαϊκής γλυπτικής προς τιμήν της Καθηγήτριας Θεοδοσίας Στεφανίδου–Τιβερίου, Θεσσαλονίκη 2017, 173-179 (δεύτερο μισό του 1ου αι. μ.Χ.· stola· αυτοκράτειρα).