
Από Ν. Καζακίδη, «Ένα οικογενειακό σύνταγμα ανδριάντων της εποχής του Κλαυδίου και το γυμνάσιο στη Σικυώνα», στο Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου, Π. Καραναστάση, Δ. Δαμάσκος (επιμ.), Κλασική παράδοση και νεωτερικά στοιχεία στην πλαστική της ρωμαϊκής Ελλάδας. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, 7-9 Μαΐου 2009, Θεσσαλονίκη 2012, εικ. 11.
![]() |
Σικυώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο. |
![]() |
2511 |
![]() |
Λευκό, λεπτόκοκκο μάρμαρο, μάλλον πεντελικό. |
![]() |
Ύψ. 1,665μ. (με την πλίνθο). |
![]() |
Πεσμένος σε ύπτια στάση μπροστά από την ανατολική παραστάδα της βόρειας κρήνης του Γυμνασίου της Σικυώνας (Ορλάνδος 1932, 73). |
![]() |
Στο Γυμνάσιο της Σικυώνας. |
![]() |
Ηγεμονία του Κλαυδίου. |
![]() |
Τύπος «Formia». |
![]() |
- |
![]() |
Μέλος επιφανούς οικογένειας της Σικυώνας. |
![]() |
Όχι. |
![]() |
Παναγιώτης Κωνσταντινίδης |
![]() |
2024-09-13 |
![]() |




Περιγραφή - Σχόλια:
Ο ανδριάντας σώζεται σε καλή κατάσταση διατήρησης. Λείπει η ένθετη κεφαλή με τον λαιμό. Μικρότερες θραύσεις και απολεπίσεις παρατηρούνται κατά τόπους στην επιφάνεια του μαρμάρου, ιδίως στα δάκτυλα των χεριών, κατά μήκος των ακμών των πτυχών των ενδυμάτων, καθώς και στην πλίνθο στην πίσω πλευρά. Εικονίζεται ιστάμενη μετωπική γυναικεία μορφή που φέρει το βάρος του σώματος στο αριστερό σκέλος, ενώ το δεξί είναι ελαφρώς λυγισμένο. Φορά ποδήρη χιτώνα, ευρύ ιμάτιο που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του σώματος και κλειστά δερμάτινα υποδήματα (calcei muliebres). Αναπαράγεται πιστά ο λεγόμενος αγαλματικός τύπος «Formia». Το ιμάτιο αναδιπλώνεται σε ένα χαρακτηριστικό τρίγωνο σχήμα κάτω από το στήθος, κατά την πορεία του από τον δεξιό ώμο προς τον ελαφρώς καμπτόμενο αριστερό πήχη. Η μορφή συγκρατεί με τα δάχτυλά της την παρυφή του ιματίου που κατεβαίνει από την αριστερή πλευρά του λαιμού. Όπως παρατηρεί η Ν. Καζακίδη (2012, 205), η κεφαλή έμενε ακάλυπτη, όπως υποδεικνύει η παρυφή του ιματίου και το κάτω μέρος του κότσου που σώζεται πίσω στον αυχένα. Ανήκει σε τιμητικό οικογενειακό σύνταγμα της εποχής του Κλαυδίου που ανιδρύθηκε σε κεντρικό δημόσιο κτήριο πόλης, πιθανότατα γυμνάσιο (ή Αγορά;), και περιλάμβανε συνολικά τρία ανδρικά πορτρέτα και δύο γυναικεία (για τον έτερο γυναικείο εικονιστικό ανδριάντα στον ίδιο αγαλματικό τύπο βλ. Γ87). Πιθανότατα αττικού εργαστηρίου.
Βιβλιογραφία:
Α. Ορλάνδος, «Ανασκαφή Σικυώνος», ΠΑΕ 1932, 73, εικ. 13· H.J. Kruse, Römische weibliche Gewandstatuen des 2. Jhs. n. Chr., Göttingen 1975, 455 σημ. 286 αρ. 7 (με παλιό αρ. ευρ. 331)· A. Filges, Standbilder jugendlicher Göttinnen, Köln-Weimar-Wien 1997, 162 σημ. 640 αρ. 14· Ν. Καζακίδη, «Ένα οικογενειακό σύνταγμα ανδριάντων της εποχής του Κλαυδίου και το γυμνάσιο στη Σικυώνα», στο Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου, Π. Καραναστάση, Δ. Δαμάσκος (επιμ.), Κλασική παράδοση και νεωτερικά στοιχεία στην πλαστική της ρωμαϊκής Ελλάδας. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, 7-9 Μαΐου 2009, Θεσσαλονίκη 2012, 198, 205-206, εικ. 11, 13· S. Tuccinardi, «Sculture romane da Formia. Una proposta di lettura in contest», στο C. Capaldi, C. Gasparri (επιμ.), Complessi monumentali e arredo scultoreo nella Regio I Latium et Campania: nuove scoperte e proposte di lettura in contest. Atti del convegno internazionale, Napoli, 5 e 6 dicembre 2013, Napoli 2017, 61 σημ. 88· Π. Κωνσταντινίδης, Γυναικείοι δυναστικοί εικονιστικοί ανδριάντες αυτοκρατορικής περιόδου από την Ελλάδα (τέλη 1ου αι. π.Χ. – 5ος αι. μ.Χ.), Αθήνα 2024, 217 σημ. 135.