ΓΛΥΠΤΟ

Γυναικείος εικονιστικός ανδριάντας Γ87

  Μουσείο / Τόπος Φύλαξης: Σικυώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο.
  Αρ. Ευρ.: 2512
  Υλικό: Λευκό λεπτόκοκκο μάρμαρο, πιθανότατα πεντελικό.
  Διαστάσεις: Ύψ. 0,1635μ. (με την πλίνθο).
  Τόπος εύρεσης:

Κοντά στον ακέφαλο γυναικείο εικονιστικό ανδριάντα Σικυώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. ευρ. 2511 (Γ86· βλ. Καζακίδη 2012, 198) στο Γυμνάσιο της πόλης.

  Αρχικός Τόπος Τοποθέτησης: Στο Γυμνάσιο της Σικυώνας.
  Χρονολόγηση: Ηγεμονία του Κλαυδίου.
  Αγαλματικός Τύπος: Παραλλαγή του τύπου «Formia».
  Τάση Απεικόνισης Κεφαλής: -
  Δημόσια Παρουσία (ιδιότητα): Μέλος επιφανούς οικογένειας της Σικυώνας.
  Ενεπίγραφο Βάθρο: Όχι.
  Συγγραφέας: Παναγιώτης Κωνσταντινίδης
  Ημ. Δημιουργίας: 2024-09-13
  Τελ. Ενημέρωση:

Περιγραφή - Σχόλια:

Ο ανδριάντας σώζεται σε καλή κατάσταση διατήρησης. Λείπει η ένθετη κεφαλή και τα ένθετα άκρα χέρια. Μικρότερες θραύσεις και απολεπίσεις παρατηρούνται κατά τόπους στην επιφάνεια του μαρμάρου, ιδίως στη δεξιά πτέρνα, κατά μήκος των ακμών των πτυχών των ενδυμάτων, και στην πλίνθο. Εικονίζεται ιστάμενη μετωπική γυναικεία μορφή που φέρει το βάρος του σώματος στο αριστερό σκέλος, ενώ το δεξί είναι ελαφρώς λυγισμένο. Φορά ποδήρη χιτώνα, ευρύ ιμάτιο που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του σώματος και κλειστά δερμάτινα υποδήματα (calcei muliebres). Αναπαράγεται επί το πλείστον πιστά ο λεγόμενος αγαλματικός τύπος «Formia». Το ιμάτιο αναδιπλώνεται σε ένα χαρακτηριστικό τριγωνικό σχήμα κάτω από το στήθος, κατά την πορεία του από τον δεξιό ώμο προς τον ελαφρώς καμπτόμενο αριστερό πήχη. Η μορφή όμως δεν συγκρατεί με τα δάχτυλά της την παρυφή του ιματίου που κατεβαίνει από την αριστερή πλευρά του λαιμού, αλλά, αντίθετα, ο δεξιός καρπός φέρεται προς τα πάνω. Όπως παρατηρεί η Ν. Καζακίδη (2012, 205), η κεφαλή έμενε ακάλυπτη, όπως υποδεικνύει η παρυφή του ιματίου και το κάτω μέρος κότσου που σώζεται πίσω στον αυχένα. Ανήκει σε τιμητικό οικογενειακό σύνταγμα της εποχής του Κλαυδίου που ανιδρύθηκε σε κεντρικό δημόσιο κτήριο πόλης, πιθανότατα γυμνάσιο (ή Αγορά;), και περιλάμβανε συνολικά τρία ανδρικά πορτρέτα και δύο γυναικεία (για τον έτερο εικονιστικό ανδριάντα στον ίδιο αγαλματικό τύπο βλ. Γ86). Πιθανότατα αττικού εργαστηρίου.

Βιβλιογραφία:

Α. Ορλάνδος, «Ανασκαφή Σικυώνος», ΠΑΕ 1934, 119, εικ. 5· H.J. Kruse, Römische weibliche Gewandstatuen des 2. Jhs. n. Chr., Göttingen 1975, 455 σημ. 286 αρ. 8 (με παλιό αρ. ευρ. 332)· A. Filges, Standbilder jugendlicher Göttinnen, Köln-Weimar-Wien 1997, 162 σημ. 640 αρ. 15· Ν. Καζακίδη, «Ένα οικογενειακό σύνταγμα ανδριάντων της εποχής του Κλαυδίου και το γυμνάσιο στη Σικυώνα», στο Θ. Στεφανίδου-Τιβερίου, Π. Καραναστάση, Δ. Δαμάσκος (επιμ.), Κλασική παράδοση και νεωτερικά στοιχεία στην πλαστική της ρωμαϊκής Ελλάδας. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, Θεσσαλονίκη, 7-9 Μαΐου 2009, Θεσσαλονίκη 2012, 198, 205-206, εικ. 12, 14-15· S. Tuccinardi, “Sculture romane da Formia. Una proposta di lettura in contest”, στο C. Capaldi, C. Gasparri (επιμ.), Complessi monumentali e arredo scultoreo nella Regio I Latium et Campania: nuove scoperte e proposte di lettura in contest. Atti del convegno internazionale, Napoli, 5 e 6 dicembre 2013, Napoli 2017, 61 σημ. 88· Π. Κωνσταντινίδης, Γυναικείοι δυναστικοί εικονιστικοί ανδριάντες αυτοκρατορικής περιόδου από την Ελλάδα (τέλη 1ου αι. π.Χ. – 5ος αι. μ.Χ.), Αθήνα 2024, 217 σημ. 145.